In deze rubriek laten we Amstelveners aan het woord die op hun eigen manier het verschil maken en de samenleving kleur geven. In deze podcast Gideon Goudsmit (69). Hij is ondernemer op het gebied van duurzaamheid en helpt particulieren en bedrijven met zijn kennis. Zijn droom is om het duurzaamste appartementencomplex ter wereld te bouwen in Amstelveen.
‘Toen ik 34 jaar geleden dit kantoorpand aan de De Parelvisserslaan bouwde, was het al het energiezuinigste gebouw van Nederland. In dezelfde trend wil ik binnen enkele jaren op deze plek weer iets neerzetten, maar dan nog duurzamer. Dat is een droom die uitkomt, niet alleen voor mij, maar voor velen.’
‘Het moet een gebouw worden, dat geen energie van buitenaf gebruikt, omdat alle energie zelf wordt opgewekt. Met 6000 vierkante meter aan zonnepanelen, waarvan een deel ook warmte kan opwekken. Het regenwater wordt opgevangen in een tank en hergebruikt voor tuinbesproeiing en toiletspoeling. Er komt een wintertuin in het gebouw, die in de zomer is en in de winter gesloten, net als in de Arena in Amsterdam.’
‘Het moet al met al een heel prettig leefbaar gebouw worden, met 250 appartementen voor pakweg 600 mensen. Met huren vanaf 1000 euro per maand, maar dat is dan natuurlijk inclusief energie. Ik wil de mensen er ontzorgen, geen energienota’s. Ik word de leverancier en zorg ook voor goede wifi, om te voorkomen dat iedereen zijn eigen modem plaatst. Dat is niet alleen slecht voor het bereik, maar het is ook niet duurzaam.’
‘Het terrein wordt alleen toegankelijk voor elektrische auto’s en er mag niet gerookt worden. Wie dat toch doet krijgt een boete, die gedoneerd wordt aan het KWF. De lucht wordt namelijk gezuiverd op operatiekamer niveau, zodat mensen met bijvoorbeeld astma er geen last hebben. Een uniek pand moet het worden. En dat heb ik allemaal bedacht. Er zitten maar liefst 400 maatregelen in om het verbruik van energie en water te verminderen.’
Skelter
‘Ik groeide op in Zuid, vlakbij de Rai en als ik van school thuiskwam, zag ik zwart van de roet van de bussen en de auto’s. Amsterdam heeft heel vaak blauw gestaan van de rook in die tijd. Dat is toch niet nodig, dacht ik toen al. Op mijn twaalfde bouwde ik een electrische skelter, waarmee ik het Beatrixpark inging. Tot ik er uit werd gesleurd door de parkwachter, die het niet leuk vond dat ik met zestig kilometer per uur door zijn park sjeesde. Een bekeuring kreeg ik niet, want hij vond het toch wel grappig, denk ik.’
‘Het is nooit opgehouden. Op mijn dertiende bouwde ik mijn eigen krachtcentrale. Mijn ouders hadden een huisje in Frankrijk, daar liep een beekje. Ik bouwde er een dam in en met fietsdynamo’s ben ik stroom gaan opwekken.’
‘Van mijn ouders heb ik het niet echt meegekregen, het kwam echt allemaal uit mezelf. Ik vond het onzin om de atmosfeer te verpesten. Ik ben jarenlang voor gek verklaard. Ik kocht in 1974 mijn eerste zonnepaneeltje van 1700 gulden en daar heb ik hard voor moeten werken. Mijn moeder zei: ‘Jongen, wat doe je toch gek. Daar had je een mooie kleurentelevisie voor kunnen kopen.’ Ik wilde helemaal geen kleurentelevisie, ik wilde dat zonnepaneeltje.’
‘In het jaar dat ik geboren werd was de hoeveelheid co2 in de lucht 320 ppm en op dit moment zitten we rond de 450 ppm. Daar is dus vijftig procent bijgekomen en het stijgt nog steeds. Dat betekent ook dat opwarming heel snel gaat. En als dat zo doorgaat kan er over honderd jaar niet meer gewoond worden in Amstelveen, omdat de waterstand te hoog is. Dat is de pessimistische lezing, het mooie is dat we er iets aan kunnen doen met z’n allen. En daarom denk ik: Als ik het niet doe, wie doet het dan wel? Ik heb de mogelijkheden, de kennis en die gebruik ik hiervoor.’
Mars
‘Ik ben er altijd mee bezig geweest en nog steeds, elke dag. Dat stopt niet. Ik struin het internet af op zoek naar nieuwe technieken. Ik probeer de dingen ook zelf te verbeteren. Ik heb een volledig elektrische boot gebouwd die in zijn eigen energie voorziet. Dat was gewoon een uitvinding. Ik heb heel wat beroepen gehad en daarin bleef duurzaamheid mijn drijfveer. Ik was autodealer, met het schoonste bedrijf van Nederland. Niet alleen het pand, maar ook de auto’s die we verkochten. Ik heb ook in hotels gewerkt, als projectmanager was ik betrokken bij de bouw van het Sonesta Hotel in Amsterdam, waar de wanden beter geïsoleerd zijn dan in andere hotels.’
‘Hetzelfde geldt voor mijn woning, ik woon ik in een voormalige herenboerderij uit 1871. Het voorhuis is blijven staan en volledig geïsoleerd. Aan de achterkant is de stal gesloopt en is de nieuwbouw volledig duurzaam neergezet. Ik gebruik het hele jaar door geen energie van buitenaf.’
‘Als ik het kan, kunnen anderen het ook. Onze kinderen moeten door. We hebben maar een aarde en daar moeten we het mee doen. We kunnen niet naar Mars verhuizen, daar geloof ik niet in. Het is heel ernstig waar we mee te maken hebben en je zou bijna zeggen dat het jammer genoeg geen zichtbare ramp is, zoals de Watersnood van 1953. Daardoor blijft het voor veel mensen abstract en lopen ze er voor weg. Gelukkig zie je de laatste tien jaar wel echt een kentering in het besef.’
Amstelveen
‘In Amstelveen hebben we veel groen, dat is fijn, maar het is miserabel gesteld met het aantal huizen dat is geïsoleerd of zonnepanelen heeft. Dat moet veel beter. Ik hoop met onze nieuwbouwplannen het goede voorbeeld te geven, maar dat gaat niet gemakkelijk. Ik ben al zeven jaar bezig en ben niet heel veel verder gekomen. Niemand binnen de gemeente heeft ooit tegen me gezegd” ‘Wat mooi dat je hier zo’n gebouw wil neerzetten.’ Het leeft niet. In Den Haag willen ze het graag, maar hier krijg ik er de handen niet voor op elkaar. Het gaat allemaal zo stroperig, er is zelfs nog geen vergunning.’
‘Het ligt aan de mensen en aan het systeem. Het is een ongebruikelijk gebouw en ze weten niet wat ze ermee aan moeten. Ik heb ambtenaren nodig met lef. De wethouder is een van de weinigen die enthousiast is, maar bij de rest merk ik niks. Ze komen met een probleem, ik kom snel met een oplossing en maanden later hoor ik pas wat terug. Dan gaat het toch niet goed.’
‘Het erge is dat er daardoor ook heel makkelijk met geld wordt omgesprongen. Ik had vier jaar geleden klaar kunnen zijn en dan was er al 2,5 euro miljoen aan onroerend goedbelasting binnengekomen. En de opbrengst van de grond die de gemeente aan mij zou hebben verkocht. Daar hadden ze mooie dingen mee kunnen doen.’
‘Ik geef nog niet op, ik wil het graag in Amstelveen realiseren, ik heb iets met deze gemeente. Het een hele fijne gemeenschap om te wonen. Mensen bellen bij me thuis aan of ik ze wil helpen hun huis te verduurzamen. Ik heb hier al acht huizen energiepositief gemaakt en daar komen meer woningen bij.’
Bezienswaardigheid
‘Ik doe dit niet voor mezelf. Ik kan ook stilzitten of gaan zeilen, maar ik vind dit nuttiger. Het idee van dit project is dat ik daarna sociale huurwoningen wil neerzetten die op dezelfde manier functioneren. Daarvoor moet je wel eerst een duurder complex bouwen om te kijken of alles werkt. In dit gebouw wordt ruim twaalf miljoen besteed boven de huidige bouweisen om het duurzaam te maken. Geld verdienen is echt geen issue meer voor mij.’
‘Het aparte is dat ik als ondernemer nooit met geld bezig was. Het kwam wel, maar het was geen hoofdzaak. Geld is geen doel, maar een middel. Dit stuk grond is erg gewild bij de projectontwikkelaars, die willen er een normaal gebouw neerzetten en hebben daar veel voor over, maar dat wil ik niet. Ik wil het echt dat voorbeeld bieden, waar architecten uit de hele wereld voor naar Amstelveen komen om het te bekijken. Het zou een echte bezienswaardigheid kunnen zijn. Zelfs National Geographic wil het bouwproces volgen. Daarom is het zo jammer dat Amstelveen niet meewerkt.’
‘Langzamerhand lijkt er iets van beweging in te komen, maar volgend jaar zijn er gemeenteraadsverkiezingen. De vorige keer moest ik alles opnieuw tekenen, omdat er ineens nieuwe eisen kwamen. Als we straks weer twee jaar verder zijn en het wordt nog steeds niet gebouwd, dan haak ik toch echt af. Dan is het mooi geweest. Dan ga ik iets anders doen, op een bepaald moment is het op.’
Verder in de podcast:
Hoe anders is het leven in het droomcomplex van Gideon?
Is energietransitie voor iedereen haalbaar?
Hoe energieneutraal kan Amstelveen zijn over tien jaar?
